Rodzice pełnią bardzo ważną rolę przy wyborze przez młodzież zawodu i szkoły. Prawie 80{5c8596109431358d5c566713db41791b847fae1cbca11d9b11013e7525c6d403} badanych uczniów wskazuje rodziców jako najlepszych doradców.

 

Rodzice kochają swoje dzieci, znają je, dobrze im życzą i dlatego mogą pomagać im kreować drogę kariery. To rodzice kształtują stosunek dziecka do pracy, wdrażają je do niej poprzez stawianie pierwszych zadań i określanie obowiązków. Poza tym są często wzorem do naśladowania.

 

Rodzice mają najsilniejszy wpływ na wybór drogi zawodowej przez młodzież. Ale wpływ rodziny może być nie tylko pozytywny, ale też negatywny. Wpływ pozytywny polega na udzielaniu porad albo sugestii co do wyboru zawodów. Rodzice mogą, życzliwie odnosząc się do wybranej profesji, wzmacniać dziecko i utwierdzać je w podjętej decyzji. Natomiast negatywny wpływ ma zniechęcanie, pouczanie dziecka, żeby unikało pewnych zawodów, krytykowanie pewnych zawodów. Rodzice nie zawsze są obiektywni, często nierealnie oceniają uzdolnienia swoich dzieci, a nawet doradzają im zawody, które przewyższają ich możliwości.

Rodziców w tym kontekście można podzielić na 3 grupy:

 

Pierwsza grupa to rodzice dyrektywni, którzy uważają, że oni wiedzą najlepiej, jaki zawód powinno wybrać ich dziecko. Robią to „za dziecko”, mogą więc popełnić wiele błędów.

 

Druga grupa to rodzice partnerzy, którzy nawiązują dialog. Dziecko jest uznawane przez nich za jednostkę twórczą i samodzielną, która potrafi pokierować własnym losem, ale w pewnych sytuacjach może potrzebować pomocy.

 

Trzecia grupa to rodzice liberalni, którzy nie wtrącają się, pozostawiają dziecku wolna rękę i swobodę działania. Nie oceniają, nie kontrolują, nie pouczają i nie dają żadnych rad. W tej grupie mamy dwie kategorie rodziców: biernych- uważają, że są niekompetentni, nie znają zawodów, szkół i wobec tego nie mogą pomóc, wspierający- wiedzą, że ich dzieci poradzą sobie najlepiej, oni pobudzają je do aktywności, są cierpliwymi słuchaczami, zwiększają ich poczucie bezpieczeństwa i zaufania do własnych sił.

 

Ważne jest więc w jaki sposób sami rodzice postrzegają swoją rolę w tym trudnym procesie i czy doceniają jego znaczenie dla przyszłych losów dziecka.

Ponad 90{5c8596109431358d5c566713db41791b847fae1cbca11d9b11013e7525c6d403} rodziców traktuje problem wyboru zawodu własnego dziecka bardzo poważnie. Zdają sobie sprawę z tego, że  decyzja ta określa przyszłą drogę zawodową i życiową ich dziecka, decyduje o szczęściu, przyszłości. Zawód trzeba lubić i mieć z jego wykonywania satysfakcję, wierzyć, iż dzięki niemu można być w przyszłości niezależnym.

Rodzice przy wsparciu doradcy zawodowego mogą zachęcić dziecko do aktywności w rozwijaniu własnej tożsamości poprzez samoobserwację, samointerpretację, wykorzystanie niezaplanowanych zdarzeń.

 

Doradca zawodowy  potrafi spojrzeć na nasze dziecko obiektywnie i jako osoba stojąca z boku ocenić ucznia w danym zawodzie. Doradca zawodowy posiada odpowiednie narzędzia badawcze, które potrafią zbadać umiejętności i predyspozycje zawodowe ucznia,  kierunek działań przy planowaniu swojej kariery zawodowej a także jego psychospołeczne uwarunkowania.

 

Trzeba pamiętać, że optymizm, przyzwolenie na popełnianie błędów, umiejętność radzenia sobie z porażką to również ważne elementy podejmowania decyzji zawodowych.

 

Decyzja najważniejsza w życiu.

„W wyborze zawodu najważniejsza jest świadomość, że wybór, jakiego młody człowiek dokonuje, jest jednym z najważniejszych w życiu. Nie może być przypadkiem. Pewnie drugi tak ważny wybór to małżeństwo. Okazuje się, że poczucie zadowolenia z życia, na które m.in. składa się satysfakcja zawodowa, jest jednym z czynników decydujących o długości życia. To jest decyzja o własnym życiu.”
dr hab. B. Zawadzki, Kim być? Wielkie planowanie, „Perspektywy” 2007, nr5

Żeby wspierać dziecko w wyborze zawodu, powinniśmy sami wykazać zainteresowanie światem pracy:

  • dowiedzmy się, jakie zawody interesują nasze dzieci
  • starajmy się pozyskać informacje o umiejętnościach i kwalifikacjach wymaganych w danym zawodzie
  • dowiedzmy się jakie zawody mogą być potrzebne na rynku pracy, a jakie nie
  • postarajmy się w sposób realny ocenić predyspozycje i umiejętności swojego dziecka w danym zawodzie
  • poszukajmy wsparcia i pomocy specjalistów np. doradców zawodowych.

Pamiętajmy o ważnych zasadach:

 

  1. Słuchajmy z uwagą tego, co ma do powiedzenia nasze dziecko.
  2. Wierzmy w jego możliwości.
  3. Okazujmy dzieciom miłość i zainteresowanie ich sprawami.
  4. Cieszmy się z sukcesów naszych dzieci.
  5. Stwórzmy odpowiedni klimat do rozmów z dziećmi o przyszłości.
  6. Dzielmy się z nimi swoimi przemyśleniami i cennymi doświadczeniami zawodowymi w sposób, który zachęci i pobudzi dzieci do rozważań na temat własnej przyszłości.
  7. Uszanujmy i zaakceptujmy decyzje zawodowe dziecka.
  8. Nie narzucajmy własnej wizji przyszłości dziecka. To będzie jego życie nie nasze.
  9. Dajmy mu szansę na dokonanie własnego wyboru.
  10. Porażki są nieodłącznym elementem życia każdego z nas. Przygotujmy dzieci do radzenia sobie z niepowodzeniami, czerpania z nich wiedzy o sobie samym i wyciągania wniosków.
  11. Jeżeli dziecko o tym nie pomyślało, to przekonajmy je do opracowania „planu awaryjnego”.